بلفاریت
لک‌آماس یا بلفاریت (به انگلیسی: Blepharitis) التهاب پلکها بخصوص در ناحیه ی لبه آنهاست. این بیماری شایع بوده و شاید بر اثر یک عفونت خفیف میکروبی و یا بیماری پوستی منتشر ایجاد شود.
بلفاریت به دو صورت بروز می‌کند: بلفاریت قدامی و بلفاریت خلفی. در بلفاریت قدامی ناحیه ی جلویی و خارجی پلک که محل اتصال مژه ها میباشد درگیر میشود. دو صورت شایع بلفاریت قدامی عفونت‌های میکروبی (از قبیل استافیلوکوک) و سبوره هستند. در بلفاریت خلفی که ناشی از مشکلات غدد چربی پلک (غدد meibomian) است ناحیه درونیه پلک گرفتار میشود. دو بیماری پوستی شایعی که باعث بلفاریت خلفی می‌شوند عبارتند از: آکنه روزاسه و شوره سر.
بلفاریت بیماری میباشد که خود را به شکل سرخی مختصر، پوسته زدن شوره زدن لبه پلک، بعضی اوقات ریختن مژه‌ها و کم شدن مقدار اشک و عفونت‌های درونیه چشمی و ناراحتی‌های متفرقه نشان می دهد که بیمار در زندگی احساس ناراحتی مینماید و حتی در موقع مطالعه و کار با کامپیوتر فرد دچار ناراحتی و التهاب شود و سوزش میشود.
این بیماری یک زمینه ارثی و خانوادگی دارد و اشخاص در ابتدای ابتلا به این بیماری گمان می‌کنند آستیگمات میباشند، نمره عینک شان تغییر کرده است و احساس ناراحتی می‌کنند ولی در معاینه علائم ذکر شده مشاهده میشود و گاهی حتی عفونت‌های داخل چشمی نمایان است که باید درمان عفونت صورت گیرد.
این بیماری پوست لبه پلکها ( علی الخصوص جاییکه مژه ها بیرون می آیند) را درگیر می کند اکثرا زمانی که غدد چربی کوچکی که در لبه پلکها قرار دارند؛ عملکرد طبیعی نداشته باشند، بلفاریت ایجاد می شود. زمانی که این غدد چربی خوب کار نکنند شاید رشد باکتری ها زیاد شده و سبب التهاب، تحریک و خارش پلکها شود بلفایت در بیشتر موارد مزمن بوده و درمان آن مشکل میباشد اگرچه بلفاریت مزاحم و آزار دهنده میباشد اما سبب آسیب بینایی نمی شود.
پلك تقریبا 2 ميلي متر ضخامت دارد. ناحیه ی بيروني پلك ها را پوست و ناحیه ی دروني آن ها را پرده مخاطي به اسم ملتحمه تشكيل مي دهد. میان اين دو قسمت صفحه اي شبه غضروفي، عضلات پلك، غدد چربي (ميبومين) و فوليكول مژه قرار دارند.
غدد ميبومين به تعداد 40 عدد در پلك فوقاني و 20 عدد در پلك تحتاني قرار دارند كه با ترشح چربي سبب تثبيت اشك مي شوند و از تبخير اشك و خشكي چشم جلوگيري مي كنند. چربي اضافه در لبه پلك، باعث زیاد شدن استعداد به آلودگي و منجر به عفونت پلك مي گردد؛ پس دو عامل چربي و ميكروب در ايجاد بلفاريت نقش دارند. بلفاريت را مي توان به سه گروه تقسيم كرد: بلفاريت سبوره اي يا ناشي از چربي, بلفاريت ميكروبي و مخلوطي از هر دو.
نشانه ه های بلفاريت به شکل سوزش و تحريك چشم ميباشند كه در صبح شديدترند و در طول روز بهتر مي شوند. هر كدام از انواع بلفاريت داراي نشانه های خاص خود هستند.
بلفاريت میشود در ابتدای كودكي شروع شود و در کل زندگي به صورت وضعيتي مزمن ادامه داشته باشد يا اين كه در مراحل بعدي زندگي و به مرور زمان ايجاد گردد.
علایم
1)تحریک و اذیت شدن چشم در صورتی که پوسته‌های لبه پلک به درون چشم بیافتند.
2)ریختن مژه‌ها
3)وجود زخم‌های کوچک روی پلک. اگر لبه پلک زخم شود، روی این زخم‌ها دلمه بسته خواهد شد. اگر این دلمه‌ها برداشته شوند، خونریزی رخ خواهد داد.
4)خارج شدن ترشح از پلکها، که باعث به هم چسبیدن مژه‌ها در هنگام خواب میشود.
5)حساسیت به نور
6)احساس اینکه چیزی در چشم وجود دارد. در این حالت چشم دچار خارش، سوزش، قرمزی، تورم پلک، حساسیت به نور زیاد، و اشک‌ریزش میشود.
دلایل:
1)عفونت باکتریایی، معمولاً استافیلوککی، در فولیکول‌های مژه‌ها و غدد میبومین
2)واکنش آلرژیک (تنها در مواردی که التهاب زیاد جدی نیست).
3)شپش بدن (نادر است).
عوامل خطر بلفاریت:
1)سابقه درماتیت سبورئیک روی پوست سر و بقیه ی نقاط بدن
2)مواجهه با مواد شیمیایی یا سایر مواد تحریک‌زای محیطی
3)سن بیش از 60 سال
4)تغذیه نامناسب
5)زندگی در یک خانه پر جمعیت یا در شرایط بد بهداشتی
6)دیابت شیرین (مرض قند)
7)آکنه روزاسه
8)سرکوب ایمنی بدن به دلیل بیماری یا دارو
جلوگیری از بلفاریت:
1) شوره سر را با شامپوهای مخصوص آن کنترل کنید.
2) از مواد آرایشی که فاقد خاصیت آلرژی‌زایی هستند، استفاده کنید.
3) دستان خود را مرتب بشویید و با حوله تمیز خشک کنید.
4) از حضور در محیط‌هایی که دارای گرد و غبار یا سایر مواد تحریک‌زا هستند خودداری کنید.
عوارض بلفاریت:
در مواردی که بلفاریت درمان نشود، شاید در درازمدت سبب بروز عوارض زیر گردد:
1) تشکیل جوشگاه روی پلک
2) از دست دادن مژه‌ها
3) ضخیم شدن لبه‌های پلک
4) متسع شدن مویرگ‌ها
5) زخم شدن قرنیه
6) همچنین یک سوم پایین قرنیه ممکن است خراشیده شود و منجر به واکنش‌ها و عوارضی در سطح ملتحمه و قرنیه گردد.
7) برگشتن پلک به طرف داخل (انتروپیون)
8) برگشتن پلک به طرف خارج (اکتروپیون)
9) رشد مژه‌ها در جهت غیرطبیعی (تریشیازیس)
10) گل مژه
درمان خانگی بلفاریت
از پارچه و حوله گرم برای کم کردن التهاب و تسریع بهبودی استفاده کنید.
نخست دست‌هایتان را بشویید و حوله ای را که با آب گرم مرطوب شده است را روی چشمان بسته خود قرار دهید. پارچه یا حوله را حدود 20 دقیقه روی چشم بگذارید، و بعد حداقل یک ساعت به چشم خود استراحت دهید. به هر تعداد دفعه که لازم میباشد این کار را تکرار کنید.
کمپرس گرم باعث شل شدن پوسته‌های روی چشم میشود و به این ترتیب هنگام تمیز کردن پلک، این پوسته‌ها راحت تر جدا می‌شوند. کمپرس گرم همچنین باعث گرم شدن و شل شدن پلاک‌هایی میشود که غدد چربی پلک را مسدود مینمایند انسداد این غدد باعث ایجاد التهاب میشود.
