عيوب انکساري
انکسار در اصل مسیری است که شعاع های نورانی از روی اشیای موجود در میدان بینایی ما تا تشکیل تصویر واضحی در داخل چشم ها طی می کنند. سیستم بینایی چشم ما بعد از دریافت نور و پردازش شعاع های نورانی به شکل امواج الکتریکی و بعد ارسال آن به سوي مغز، منجر به همان چیزی می شود که ما به دیدن بيان می کنیم.
به عبارت ديگر رای اینکه چشم‌ها خوب ببینند، اشعه‌های نور باید بوسيله ي قرنیه و عدسی شکسته شوند، به صورتي که روی شبکیه، لایه عصبی که در پشت چشم کشیده شده، متمرکز شوند.
شبکیه تصویری که بوسيله ي این اشعه‌های نوری تشکیل شده را دریافت و تصویر را از راه عصب بینایی به مغز می‌فرستد. عیب انکساری به این معناست که شکل چشمان شما نمی‌تواند نور مناسب را شکسته کند، لذا تصویری که می‌بینید تار است. گرچه عیوب انکساری نوعی بیماری چشم نامیده می‌شوند، اما بیماری نیستند.
عوامل مؤثر در انکسار نور و نمره چشم
شکل قرنیه، توانايي عدسی چشم و اندازه چشم عواملی ميباشند که وظيفه ي واضح بودن تصاویر اشیا بر روی شبکیه می باشند. برای اینکه شخصي بدون عینک بتواند بینایی خوبي داشته باشد بايد تمامی این اجزا در تناسب با یکدیگر باشند. در غیر این صورت عیوب انکساری از قبيل نزدیک بینی، دوربینی، آستیگماتیسم و پیرچشمی ایجاد می شود.
عیوب انکساری با واحدی بنام دیوپتر اندازه گیری می شود. دیوپتر نشان دهنده میزان نمره عینک فرد ميباشد. هرچه میزان دوربینی یا نزدیک بینی بیشتر باشد، نسخه عینک شما نمره بالاتری دارد.
انواع عيوب انکساري
آستیگمات یا انحراف دید
قرنیه پنجره شفاف جلو چشم ميبشد یک قرنیه طبیعی گرد و صاف ميباشد،شبیه توپ بسکتبال.وقتی شما آستیگمات دارید،قرنیه در یک جهت نسبت به سایر جهات انحنای بیشتری دارد، مثل توپ فوتبال آمریکایی. آستیگمات دید را برای اجسام دور و نزدیک تار یا بد و منحرف می‌کند.این بياري تقریباً شبیه یک آینه سرگرمی خانه است که در آن خیلی بلند ،خیلی پهن یا خیلی لاغر بنظر می‌رسید. امکان داشتن آستیگمات با میوپی یا هیپراوپی وجود دارد.
پیرچشمی
موقعي که جوان ميباشد لنز درون چشم شما نرم و قابل انعطاف ميباشد. لنز چشم شکلش را به آساني تغییر می‌دهد، و اجازه می‌دهد که روی اجسام دور و نزدیک تمرکز کنید. بعد از سن ۴۰ سالگی،لنز سخت‌تر می‌شود. از آنجا که لنز نمی‌تواند به راحتی گذشته تغییر شکل دهد،خواندن در محدوده نزدیک مشکل تر ميباشد. این وضع نرمال پیرچشمی نامیده می‌شود. شما همچنین ممکن است پیر چشمی را با میوپی،هیپراوپی یا آستیگماتیسم داشته باشید.
میوپی یا نزدیک بینی
یک چشم نزدیک بین طویل تر از نرمال یا دارای قرنیه خیلی تند ميباشد، پس اشعه‌های نور جلو شبکیه متمرکز می‌شوند. اجسام نزدیک واضح به نظر می‌رسند، اما اجسام دور تار هستند. میوپی ارثی است و بيشتر در کودکان بین هشت تا ۱۲ ساله تشخیص داده می‌شود. در طول دوران نوجوانی وقتی بدن سریع رشد می‌کند، میوپی بدتر می‌شود. بین سنین ۲۰ و ۴۰ سال تغییرات اندکی وجود دارد. اگر میوپی خفیف باشد، میوپی پایین نام‌گذاری و میوپی شدید بعنوان میوپی بالا نامیده می‌شود. اگر میوپی بالا دارید، خطر بیشتری برای جداشدگی شبکیه خواهید داشت.
اگر شما در گروه خطر هستید چشم پزشک شما باید شرايط خطر جداشدگی شبکیه را با شما در میان بگذارد. اگر شبکیه جدا شود، اقدام جراحی تنها راه مرمت آن است. داشتن معاینات منظم چشم توسط چشم پزشک برای مشاهده تغییرات شبکیه مهم است.
یک چشم دوربین از نرمال کوتاه‌تر ميباشد. نور از اجسام نزدیک، مثل صفحه کتاب نمی‌تواند به وضوح روی شبکیه متمرکز شود.مانند نزدیک‌بینی،دوربینی معمولا ارثی است. هنگامیکه چشم رشد می‌کند و طویل‌تر شده و هیپراوپی کاهش می‌یابد.
دور بینی ( هیپروپی )
در این بيماري که ناشی از کوتاه بودن قطر قدامی- خلفی کره چشم یا کاهش انحنای قرنیه می باشد، تصویر اشیاء در پشت پرده شبکیه تشکیل می شود. فرد هم اشیاء نزدیک و هم اشیاء دور را تار می بیند، اما تاری دید نزدیک شدیدتر از تاری دید دور است. این اختلال که مانند نزدیک بینی، اغلب ارثی می باشد با افزایش سن و کاهش قدرت تطابق عدسی، تشدید می شود.
جراحي انکساري
جراحان چشم تقريبا 100 سال است كه جراحي هاي انکساري را براي درمان ميوپي، هيپروپي و آستيگماتيسم انجام ميدهند. اما دهه گذشته شاهد رشد بسيار و بهتر شدن روش هاي جراحي و استفاده از ليزر براي اصلاح عيوب انکساري بوده است. جراحي هاي انکساري از قبيل چندين روش جراحي ميباشد كه براي كاهش يا حذف نياز به عينك طراحي شده اند. در اين روش ها انحناي قرنيه تغيير داده مي شود در نتيجه براي اصلاح نزديك بيني انحناي قرنيه كمتر مي شود و براي اصلاح دوربيني اغناي قرنيه افزايش مي يابد. به صورت كلي روش هاي اصلاح عيوب انكساري را ميشود به چهار دسته كلي تقسيم كرد
در ابتدا بايد اضافه نمود انواع ديگري از روش هاي اصلاح عيوب انكساري وجود دارد كه بر ضد روش هاي قبلي بر روي قرنيه انجام نميپذيرد. اين روش ها شامل قرار دادن لنز داخل چشمي در بيماران دچار نزديك بيني، دوربيني و آستيگماتيسم بسيار زياد مي باشد كه كانديد مناسبي براي ليزر يا ليزيك نمي باشند. همچنين در بيمارانيكه مبتلا به نازكي قرنيه مي باشند از اين روش ها براي اصلاح عيوب انكساري با مقادير كمتر هم استفاده مي شود. قرار دادن لنزهاي داخل چشمي در افراد جوان بدون انجام عمل آب مرواريد انجام مي شود اما در افراد مسن با توجه به ميزان شيوع بيشتر آب مرواريد پس از انجام عمل آب مرواريد لنز داخل چشمي با ميزان مناسب قرار داده مي شود تا عيوب انكساري قبل از عمل از بين رفته و اين بيماران پس از عمل احتياج به عينك هاي قطور نداشته باشند، اگر چه شايد براي انجام كارهاي دقيق مانند مطالعه، رانندگي در شب احتياج به استفاده از عينك نازكي داشته باشند. در همه ي كشورهاي پيشرفته جهان و همچنين از سالها پيش، در كشور خودمان اشكال گوناگون لنزهاي داخل چشمي براي بهتر کردن اشکالات انکساري مورد استفاده قرار ميگيرند.
جايگذاري Implant در قرنيه
همانند رينگ هاي دروني قرنيه كه در محيط قرنيه و در ضخامت آن قرار داده مي شود و بدين صورت مي توان نزديك بيني را اصلاح نمود. با اين روش نمي توان دوربيني را اصلاح نمود. بهترين كاربرد اين روش براي نزديك بيني خفيف و همچنين بيماران دچار قوز قرنيه خفيف تا متوسط مي باشد كه استفاده از ليزر اكسايمر در آن ها ممنوع است.
روش هاي حرارتي
همانند Conductive Keratoplasty يا CK كه در اين طريق محيط قرنيه با پروب CK حرارت داده مي شود كه سبب كوتاه شدن الياف كلاژن تشكيل دهنده بافت قرنيه شده و سبب اصلاح دوربيني خفيف و متوسط ميشود. همچنين براي اصلاح پيرچشمي هم اين روش مورد استفاده قرار گرفته است اما در نزديك بيني كاربردي ندارد.
روش ها برشي (Incisionnal):
همانند RK كه با انجام برش هاي راديال در قرنيه نزديك بيني و آستيگماتيسم درمان مي گردد. اين روش به دليل عوارض بيشتر (به خصوص دوربيني پيشرونده) و دقت بسيار ليزر اكسايمر امروزه كمتر مورد استفاده قرار مي گيرد.
تراش قرنيه (Ablation):
در اين روش ها با استفاده از ليزر اكسايمر قسمتي از بافت قرنيه برداشته مي شود. اين روش ها شامل ليزيك (Lasik) ليزر (PRK)، ليزك يا لازك (LASEK) مي باشند كه براي اصلاح دوربيني، نزديك بيني و آستيگماتيسم كاربرد دارند.