اکتروپیون (به لاتین: Ectropion) که برون چرخش و شتره هم گفته میشود عبارت است از برگشتگی لبه پلک (معمولاً پلک پایین) و مژهها به طرف بیرون چشم (سطح چشمی پلک به سمت بیرون قرار گیرد) که معمولاً دو طرفه میباشد.
در هنگام برگشتن لبه پلك تحتانی به طرف خارج، كه سبب می شود چشم و مخاط آن در معرض هوا و در نتیجه خشكی قرار گیرند، اكتروپیون گفته می شود.
فرد در این شرایط دچار آبریزش شده و در صورت پاك كردن اشك، چشم خشك تر می شود. اگر این بیماری درمان نشود، سبب ضخیم شدن مخاط داخلی پلك ها شده و ایجاد التهاب و در نهایت صدمه به چشم می شود.
1) انتروپيون lnvolutional
معمولترین نوع است، از پيرى ناشى مىشود و همواره در پلک تحتانى رخ مىدهد. دلیل آن سستى عناصر پلک و حرکت ناحیه ی پرهسپتال عضله حلقوى به سمت بالا است.
۲) انتروپيون سيکاتريسيل
در اثر اسکار ملتحمه يا تارس، پلک فوقانى يا تحتانى به درون مىچرخد بیشتر دلیل آن بيمارىهاى التهابى مزمن نظير تراخم میباشد.
۳) انتروپيون مادرزادي
نادر میباشد در اين حالت لبهٔ پلک به طرف قرنيه مىچرخد اين حالت را نبايد با اپىبلفارون مادرزادى که بیشتر در آسيائىها است و در آن پوست و عضله پره تار سال سبب چرخش مژهها حول کناره تارس مىشوند، اشتباه کرد درمان انتروپيون جراحى میباشد.
به خارج چرخیدن پلک (اکثرا پلک پایین) که ظاهری نازیبا دارد، التهاب پلک (درد، قرمزی و تورم)، خشکی و سوزش چشم در اثر بیرون ریختن قطرات اشک.
بیشترین دلیل اکتروپیون، شل شدن بافت پلک و ضعیف شدن عضلات پلک (عضله حلقوی دور چشم) در بدلیل افزایش سن میباشد اما علل دیگری همانند موارد مادرزادی، فلج عصب هفتم صورت (فاسیال)، تومورهای پلکی، بیماریهای پوستی (مثل درماتیت)، سوختگی و اسکار (جمع شدن بافت جوشگاهی)، و درگیری پلک نیز رخ میدهد. بیماری در سگها نیزدیده میشود.
آسیب به قرنیه در اثر خشکی چشم
بیشتر با جراحی ترمیمی قابل درمان میباشد انجام یک جراحی کوچک (با بی حسی موضعی) برای برقراری کشش مطلوب در پلک و اصلاح شل شدگی است. برای تخفیف التهاب و ناراحتی، روزانه چندین بار کمپرس گرم روی پلکها بگذارید. (قرار دادن پارچه گرم و مرطوب را به مدت ۱۵-۱۰ دقیقه روی چشم بسته). اگر در معرض باد یا آلایندهها قرار میگیرید، از عینک برای مواظبت از چشم استفاده کنید. در شرایطی که مجاری اشکی صدمه دیده باشند احتمال ادامه اشک ریزی وجود خواهد داشت لذا گاهی انجام عمل جراحی دومی برای اصلاح مجاری اشکی الزامی میباشد موارد خفیف اکتروپیون شاید با انجام کوتر بوسیله ی پزشک بهبود یابد.
درمان از قبیل انجام یک جراحی کوچک برای برقراری کشش مناسب در پلک میباشد.
برای تخفیف التهاب و ناراحتی، روزانه چندین بار کمپرس گرم روی پلکها بگذارید. برای آماده کردن کمپرس این گونه عمل کنید:
مقداری آب گرم را در یک ظرف تمیز بریزید.
یک پارچه تمیز را در آب خیس کنید. آنقدر آن را بچلانید تا تقریباً خشک شود.
پارچه گرم و مرطوب را به مدت 15-10 دقیقه روی چشم بسته قرار دهید.
پارچه را مرتباً خیس کنید و بچلانید تا مرطوب بماند.
اگر در معرض باد یا آلایندهها قرار میگیرید، از عینک یا چشمبندهای عینک مانند برای محافظت از چشم استفاده کنید.
استفاده از پمادهای مرطوب کننده چشم و قطره اشک مصنوعی تا زمان جراحی، آنتیبیوتیک در صورت وجود عفونت.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان علایم اکتروپیون را دارید.
اگر یکی از موارد زیر بعد از جراحی رخ دهد
درد چشم، قرمزی، و حساسیت به نور
تغییرات بینایی به هر صورت